Triển lãm “Nhành hương xưa” của Tú Duyên | Of Scented Reverie
Khai mạc: Thứ sáu ngày 01/03/2024 lúc 6:30pm
Ngày: 02/03/2024 đến ngày 31/03/2024
Triển lãm được bảo trợ bởi Lân Tinh Foundation.
Giờ mở cửa: Thứ 2 ‒ Chủ nhật | 09:00AM ‒ 08:00PM.
Vé tham quan: 70.000 VND/người.
Annam Gallery và Lân Tinh Foundation thân mời khán giả cùng khám phá triển lãm hồi cố lần đầu tiên của cố họa sỹ Tú Duyên (1915-2012) – “Nhành Hương Xưa”. Triển lãm trưng bày 18 tác phẩm, gồm các sáng tác trên chất liệu Lụa cùng với loạt tranh ứng dụng kỹ thuật Thủ Ấn Họa danh tiếng của cố họa sỹ Tú Duyên.
Cố họa sỹ Tú Duyên đã để lại một dấu ấn sâu sắc và ấn tượng cho nền Mỹ thuật Việt Nam Hiện đại với việc dày công nghiên cứu và cho ra đời kỹ thuật “Thủ Ấn Họa” – một sự cách tân từ tranh khắc gỗ dân gian Việt Nam, có sự khác biệt về công dụng và mang tính nghệ thuật cao. Tuy tranh ông chỉ sử dụng hai bản khắc âm-dương duy nhất, màu sắc rất đa dạng và sống động nhờ ông dùng đầu ngón tay và gang lòng bàn tay pha và dàn màu cho tranh. Tùy theo tâm tư, tình cảm, không gian, nội dung và đề tài diễn đạt mà Tú Duyên sẽ chọn gam màu nóng-lạnh, rồi đặt lụa lên và dùng tay xoa, ấn, vuốt, đập để màu thấm vào lụa, tạo ra nét dìu dịu, mạnh nhẹ, rõ mờ theo chủ đích biểu hiện.
Triển lãm “Nhành Hương Xưa” gợi cho người xem về một không gian xưa, nhẹ nhàng và thơ mộng với ba đối tượng thẩm mỹ chính: các loài hoa, người phụ nữ Việt Nam xinh đẹp, thướt tha trong tà Áo Dài cùng các nhạc cụ dân tộc. Trong nhiều khung cảnh khác nhau, những người phụ nữ ấy như đang thả hồn qua những nhạc khúc, giai điệu xưa được tấu bởi đàn Tranh, đàn Nguyệt, hay đàn Tỳ Bà – những nhạc cụ tiêu biểu cho âm nhạc cổ truyền Việt Nam.
Ông Nguyễn Bùi – con trai cố họa sỹ Tú Duyên xúc động chia sẻ: “Những năm cuối đời trước khi mất, ba tôi vẫn ôm ấp một triển lãm cuối cùng được hiện thực. Nhưng không kịp, để rồi ngày 03.05.2012, ông đi xa mãi mãi để lại những tiếc thương cho con cháu với những ước nguyện dở dang. Năm 2024, sau 12 năm kể từ ba mất, Annam Gallery và Lân Tinh Foundation đã tổ chức triển lãm “Nhành Hương Xưa” với những tác phẩm nghệ thuật theo trường phái Thủ Ấn Họa và màu nước trên lụa của cố họa sỹ Tú Duyên. Gia đình rất cảm động và hy vọng ở một nơi xa, ba tôi sẽ mỉm cười và hài lòng vì ước nguyện đã được hoàn thành. Nhân đây, thay mặt gia đình cố họa sỹ Tú Duyên, tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Annam Gallery và Lân Tinh Foundation đã làm nên cuộc triển lãm này.”
Lời ngỏ giám tuyển
Bạn thân mến,
Chào mừng bạn đến với triển lãm nghệ thuật “Nhành Hương Xưa” của cố họa sỹ Tú Duyên!
“Nhành Hương Xưa” được lấy cảm hứng từ kỹ thuật ấn mộc bản kết hợp dùng bàn tay để pha và dàn màu đậm nhạt, dày mỏng khác nhau cho tranh khắc được Tú Duyên dày công nghiên cứu và sáng tạo nên với tên gọi “Thủ Ấn Họa” hơn 80 năm về trước. “Nhành Hương Xưa” gợi cho người xem về một không gian xưa, nhẹ nhàng và thơ mộng với đối tượng thẩm mỹ là các loài hoa bên cạnh những người phụ nữ Việt Nam xinh đẹp, thướt tha trong tà Áo Dài cùng các nhạc cụ dân tộc. Dù nhiều năm tháng đã trôi qua, nhưng màu tranh vẫn sống động và đủ sức lay động tâm trí, cảm xúc của người xem, mà như nhà báo Văn Quang từng chia sẻ: “Màu sắc các họa phẩm thật biến đổi, mỗi biến đổi một lạ lùng, gây cho người xem không chán mắt.”
“Thủ Ấn Họa”, khi so sánh với tranh Đông Hồ hay tranh Hàng Trống – những dòng tranh ấn mộc bản dân gian Việt Nam, quả thật khác biệt và là một sự cách tân đầy tính sáng tạo của Tú Duyên. Nếu tranh Đông Hồ cần mỗi bản in (bản dương) cho mỗi màu in và phải in chồng để phối màu và tranh Hàng Trống phải dùng bút lông tô nét đậm nhạt sau mỗi bản in khắc nháp, thì tranh khắc gỗ của Tú Duyên chỉ sử dụng duy nhất hai bản khắc: bản âm (bản màu) khắc chìm với nét khắc sâu, đủ nét nhưng không đậm với chủ đích tạo phông nền, và bản dương (bản nét) khắc nổi tạo độ đậm nhạt cho từng đường nét của tranh. Đặc biệt, tuy chỉ dùng hai bản khắc duy nhất, họa sỹ có thể in được rất nhiều màu khác nhau.
Ngoài ra, Tú Duyên không sử dụng con lăn để giúp màu trên mặt khắc gỗ thấm vào lụa hoặc giấy, mà ông dùng đầu ngón tay và gang lòng bàn tay pha và dàn màu cho tranh khắc. Tùy theo tâm tư, tình cảm, không gian, nội dung và đề tài diễn đạt mà họa sỹ sẽ chọn gam màu nóng-lạnh, rồi đặt lụa lên và dùng tay xoa, ấn, vuốt, đập để màu thấm vào lụa, tạo ra nét dìu dịu, mạnh nhẹ, rõ mờ theo chủ đích biểu hiện. Họa sỹ sẽ in bản âm trước rồi tới bản dương sau. Mỗi bản khắc chỉ sử dụng từ ba đến năm lần và sẽ được tiêu hủy sau đó.
Với triển lãm nghệ thuật “Nhành Hương Xưa”, có thể nói, hoa Sen, Hướng Dương và Loa Kèn là những loài hoa yêu thích của Tú Duyên và xuất hiện thường trực trong tranh của ông, với nét đẹp được miêu tả qua nhiều góc độ. Đó là là những búp Sen Hồng chúm chím đang vươn mình, chờ ngày nở rộ giữa ao sen, hay là hoa Hướng Dương kiên cường và mạnh mẽ đứng ngược chiều gió thổi. Hoặc là bình hoa Loa Kèn tươi thắm với hương thơm dịu mát đặt cạnh tượng Đức Phật trầm mặc.
Các loài hoa trên cũng chính là ẩn dụ cho vẻ đẹp và sự tao nhã, nét dịu dàng, đằm thắm của người phụ nữ khi Tú Duyên khéo léo ghép đôi hình ảnh hoa cùng người phụ nữ Việt xinh đẹp trong tà Áo Dài duyên dáng trong tranh của mình. Trong nhiều khung cảnh khác nhau, họ như thả hồn qua những nhạc khúc, giai điệu xưa được tấu bởi đàn Tranh, đàn Nguyệt, hay đàn Tỳ Bà – những nhạc cụ tiêu biểu cho âm nhạc cổ truyền Việt Nam.
Ngắm nhìn mỗi bức tranh của họa sỹ Tú Duyên, ta cảm tưởng như đang thưởng thức một bài thơ, một bản nhạc với bút pháp tinh tế, ngôn ngữ và hòa sắc mềm mại, dịu nhẹ. Chúng được sáng tác từ các chất liệu đời sống gần gũi, pha đôi chút sự mộng mơ, nên thơ cùng với góc nhìn nghiệm sinh theo thời gian. Tú Duyên đã để lại một dấu ấn nghệ thuật khó phai trong lòng giới mộ điệu nghệ thuật và các thế hệ họa sỹ sau này!
Mến chúc quý bạn sẽ có những khoảnh khắc thưởng lãm tranh thú vị!
Trân trọng,
Lân Tinh Foundation
Về nghệ sỹ
Tú Duyên (1915-2012) tên thật là Nguyễn Văn Duyến. Nghệ danh của ông đúng ra là Tứ Duyên; đó là cách đọc lái của chữ Duyến Tư – ghép giữa tên ông và tên người bạn học rất thân của ông – Đỗ Văn Tư, nhưng khách mua tranh của ông quen đọc thành Tú Duyên.
Ông sinh trưởng trong một gia đình nhà Nho tại cái nôi mỹ nghệ Việt Nam – làng cổ Bát Tràng, Bắc Ninh. Chính nơi đây đã ảnh hưởng đến tâm hồn, tình cảm và định hình lối sáng tác rất riêng và độc đáo của Tú Duyên. Từ năm 1935 đến năm 1938, ông thi đậu và theo học lớp dự bị tại Trường Mỹ thuật Đông Dương. Đến năm 1939, ông phải gác lại việc học và cùng gia đình chuyển vào Sài Gòn sinh sống. Năm 1942 là cột mốc quan trọng trong sự nghiệp hội họa của Tú Duyên khi ông sáng tạo ra kỹ thuật “Thủ Ấn Họa” – một loại hình ấn mộc bản cải biên từ tranh khắc gỗ dân gian của Việt Nam, có sự khác biệt về công dụng và mang tính nghệ thuật cao.
Năm 1950, các tác phẩm “Thủ Ấn Họa” của ông bắt đầu được nâng cao về mặt chất lượng và độ tinh xảo. Triển lãm cá nhân đầu tiên về loạt tranh “Thủ Ấn Họa” của Tú Duyên ra mắt công chúng yêu nghệ thuật Sài Gòn vào tháng 3 năm 1953 tại Nhà hát lớn Sài Gòn. Năm 1955, ông đã đạt giải nhất giải thưởng Mỹ thuật miền Nam với bức “Thủ Ấn Họa” về danh nhân lịch sử Trần Bình Trọng – “Thà làm quỷ nước Nam”. Cuối năm 1996, triển lãm cá nhân về loạt tranh “Thủ Ấn Họa” lần thứ 18 của Tú Duyên diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Năm 1997, ông được trao tặng Huy chương của Hội Mỹ thuật Việt Nam, và sau đó, ông nhận Huy chương Vì sự nghiệp Văn học, Nghệ thuật Việt Nam của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam vào năm 1999.
Về ban tổ chức
Đơn vị tổ chức
Annam Gallery ra đời với mong muốn góp phần phát triển nền văn hoá nghệ thuật Việt Nam nói chung và đồng hành cùng các nghệ sĩ Việt Nam nói riêng, tạo cầu nối với những người yêu mến nghệ thuật với những hoạt động nghệ thuật phong phú, đa dạng.
Annam Gallery hướng đến mục tiêu giám tuyển, trưng bày và tổ chức các triển lãm đa phương tiện, đa hình thức, đầy đủ và phong phú về chủ đề lẫn cách thức thể hiện từ nghệ thuật dân gian truyền thống, nền tảng Đông Dương, Gia Định, Kháng Chiến, cho đến nghệ thuật hiện đại, đương đại.
Đơn vị giám tuyển
Lân Tinh Foundation là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập năm 2021 bởi giám tuyển Ace Lê, với sứ mệnh hỗ trợ các hoạt động trưng bày, nghiên cứu và lưu trữ nghệ thuật hiện đại và đương đại của Việt Nam. Các dự án chính bao gồm tư vấn nghiên cứu cho các bộ sưu tập tư nhân và công lập, hỗ trợ giám tuyển và giáo dục cho các triển lãm, và chương trình Lân Tinh Fellows dành cho các nghệ sỹ và nghiên cứu sinh nghệ thuật.
Âm nhạc
la Muse là một tổ chức âm nhạc do tập thể nghệ sĩ trẻ đến từ Nhạc viện TP.HCM sáng lập và hướng đến khán giả yêu mến âm nhạc cổ điển, với mục tiêu tạo ra không gian trẻ trung kết nối giữa âm nhạc và các bộ môn nghệ thuật khác (ví dụ: múa-khiêu vũ, hội họa, sân khấu-điện ảnh, v.v.) thông qua các buổi biểu diễn, trò chuyện giữa khán giả và các nghệ sĩ hay chuyên gia ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau.
la Muse có hai chuỗi chương trình chính diễn ra định kỳ và xen kẽ, bao gồm: Hòa Nhạc theo chủ đề và Salon Âm Nhạc (hoạt động phi lợi nhuận) dành riêng cho các nghệ sỹ nghiệp dư và các bạn có niềm đam mê, yêu thích trình diễn âm nhạc.
____________________________
Annam Gallery and Lân Tinh Foundation cordially invite the audience to explore the very first retrospective exhibition of the late artist Tú Duyên (1915-2012) – “Of Scented Reverie”. The exhibition showcases 18 artworks, including creations on silk alongside a series of paintings employing the renowned “Thủ Ấn Họa” technique (hand-stamped print) of the late artist Tú Duyên.
The artist Tú Duyên has left a profound and impressive mark on the landscape of modern Vietnamese art with his meticulous research and invention of the technique “Thủ Ấn Họa” – an innovative approach derived from traditional Vietnamese woodblock printing, distinguished by its function and highly artistic sophistication. Despite employing only two woodblocks (recessed and raised), he can achieve a remarkable diversity of colours and vibrancy through the skillful application of his fingertips and the palm of his hand to mix and layer colours onto the woodblock. Depending on the mood, emotion, space, content, and theme of expression, the artist selects warm-cold colour palettes, then places the silk over the woodblock and uses hand motions to rub, press, stroke, and tap, allowing the colours to permeate the fabric, creating gentle, strong, clear, or blurred strokes as intended.
“Of Scented Reverie” evokes a nostalgic, gentle, and poetic space, with three major aesthetic subjects: flowers, beautiful Vietnamese women, gracefully adorned in traditional Áo Dài, and traditional musical instruments. In various settings, these women seem to be immersing themselves in old songs and melodies played on traditional Vietnamese musical instruments such as the 16-String Zither, the Moon Lute, or the Pipa – the representative instruments of Vietnamese traditional music.
Mr. Nguyễn Bùi – the son of the late artist Tú Duyên, emotionally shared: “In the last years of his life, my father held onto the dream of a final exhibition. Unfortunately, on 3rd May, 2012, he departed, leaving behind lingering regrets for his descendants with unfinished aspirations. In 2024, twelve years after his passing, Annam Gallery and Lân Tinh Foundation organised the exhibition “Of Scented Reverie” featuring artworks in “Thủ Ấn Họa” and in watercolour on silk by the late artist Tú Duyên. Our family is deeply moved and hopeful that in a distant place, my father will smile and be content knowing that his wishes have been fulfilled. On behalf of the family of the late artist Tú Duyên, I would like to extend my profound gratitude to Annam Gallery and Lân Tinh Foundation for making this exhibition possible.”
Curator’s Note
Dear visitors,
Welcome to the art exhibition “Of Scented Reverie” featuring the artworks of the late artist Tú Duyên!
“Of Scented Reverie” is inspired by the woodblock printing technique, combining the usage of hands to mix and layer varying intensities of colours. These techniques were meticulously researched and innovated by Tú Duyên under the name “Thủ Ấn Họa” over 80 years ago. “Of Scented Reverie” evokes a nostalgic, gentle, and poetic space, with aesthetic subjects including various flowers alongside beautiful Vietnamese women, gracefully adorned in traditional Áo Dài, accompanied by traditional musical instruments. Despite the passage of many years, the colours in the paintings remain vivid and capable of stirring the minds and emotions of viewers, as noted by journalist Văn Quang: “The colours of the artworks undergo true transformations, each change bringing about a unique fascination. Therefore, the viewer never feels visually fatigued.”
When compared to traditional Vietnamese woodblock prints like Đông Hồ or Hàng Trống, “Thủ Ấn Họa” (hand-stamped print) stands out as a significant creative departure by Tú Duyên. While Đông Hồ paintings require a separate recessed block for each colour and overlapping prints to achieve colour blending, and Hàng Trống paintings necessitate the use of a brush to apply different degrees of ink after each preliminary print, Tú Duyên’s woodblock prints employ only two distinct blocks: a recessed block (for colour) with deep incisions, providing sufficient detail without heaviness to create background textures, and a raised block (for outlines) to add depth to the lines of the painting. Remarkably, despite utilising only two blocks, Tú Duyên can achieve a wide array of colours.
Furthermore, Tú Duyên eschews the conventional roller for transferring colours from the woodblock to silk or paper. Instead, he employs his fingertips and the palm of his hand to mix and layer colours onto the woodblock. Depending on the mood, emotion, space, content, and theme of expression, the artist selects warm-cold colour palettes, then places the silk over the woodblock and uses hand motions to rub, press, stroke, and tap, allowing the colours to permeate the fabric, creating gentle, strong, clear, or blurred strokes as intended. The recessed block is used first, followed by the raised block. Each block is used only three to five times before being discarded.
For the “Of Scented Reverie” exhibition, it can be said that the Lotus, the Sunflower, and the Lily are Tú Duyên’s favourite flowers, recurring prominently in his paintings, depicted from various perspectives. There are budding Pink Lotuses stretching eagerly, awaiting their blossoming amidst a pond, or resilient and robust Sunflowers standing against the wind. Also featured is a vase of vibrant and lightly fragrant Lilies placed beside the solemn figure of the Buddha.
These floral motifs symbolise beauty, elegance, and gentleness, reflecting the graceful and refined demeanour of Vietnamese women as portrayed skillfully by Tú Duyên via juxtaposing floral imagery with beautiful Vietnamese women clad in flowing Áo Dài in his paintings. In various settings, they seem to immerse themselves in old songs and melodies played on traditional Vietnamese musical instruments such as the 16-String Zither, the Moon Lute, or the Pipa – the representative instruments of Vietnamese traditional music.
Observing each of Tú Duyên’s paintings evokes the sensation of experiencing poetry or music, with delicate artistic techniques, language, and gentle colour harmony. They are crafted from materials of everyday life, infused with a touch of poetry and dreaminess. Tú Duyên has left an indelible artistic mark in the hearts of art lovers and the later generations of artists!
Wishing you great moments of appreciating such artworks!
Sincerely,
Lân Tinh Foundation
About the artist
Tú Duyên (1915-2012), born Nguyễn Văn Duyến, is widely recognised under the pseudonym Tứ Duyên, derived from a phonetic adaptation of his name juxtaposed with that of his close friend – Đỗ Văn Tư. Despite this, his artwork collectors often referred to him as Tú Duyên.
Raised in a Confucian family in the artistic enclave of Bát Tràng, Bắc Ninh, Tú Duyên’s upbringing profoundly influenced his artistic sensibilities and unique creative style. Between 1935 and 1938, he passed the entrance exam and attended preparatory classes at l’École des Beaux-Arts de l’Indochine (Indochinese College of Fine Arts). However, in 1939, he had to discontinue his studies and relocated with his family to Saigon. A pivotal moment in Tú Duyên’s career came in 1942 when he innovated “Thủ Ấn Họa” technique (hand-stamped print), an adaptation of traditional Vietnamese woodblock printing, distinguished by its function and highly artistic sophistication.
In 1950, Tú Duyên’s “Thủ Ấn Họa” artworks attained remarkable refinement and intricacy. His first solo exhibition of this series in March 1953 at the Saigon Opera House marked a significant milestone in the recognition of his artistry. In 1955, he received the top prize at the Southern Art Awards for his “Thủ Ấn Họa” portrayal of historical figure Trần Bình Trọng, titled “Would rather be a devil of the South (than be a king of the North).” Notably, his 18th solo exhibition of “Thủ Ấn Họa” paintings took place at Ho Chi Minh City Fine Arts Museum in late 1996. In 1997, he was awarded a medal from Vietnam Fine Arts Association, and then the medal for the Cause of Vietnamese Literature and Arts from Vietnam Union of Literature and Arts Association in 1999.
About the organisers
Organiser
Annam Gallery was established with the aspiration to contribute to the development of Vietnamese culture and art in general, and to accompany Vietnamese artists in particular by connecting with art enthusiasts through a diverse range of artistic activities.
Annam Gallery aims to curate, exhibit, and organise diverse and multimedia exhibitions that are comprehensive and rich in both theme and artistic expression, ranging from traditional folk art, Đông Dương, Gia Định, Resistance Art to modern and contemporary art.
Curatorial Partner
Lân Tinh Foundation is a non-profit organisation established in 2021 by curator Ace Lê, with a mission to support exhibitions, research, and preservation of modern and contemporary art in Vietnam. Key projects include research consultancy for private and public collections, curator support, and education for exhibitions, and the Lân Tinh Fellows program for artists and art researchers.
Music
la Muse is a music organisation established by the young artist collective from Ho Chi Minh City Conservatory of Music with the aim to connecting music with the other art forms (for example: dancing, fine arts, film-theatre, ect.) through performances and dialogues between the public audience and artists or experts from diverse art disciplines.
la Muse has two programs that take place periodically and alternately, including Thematic Concert and Music Salon (non-profit) for amateur artists and music enthusiasts to hone their public performance skills.
