BẠN ĐANG SỞ HỮU MỘT TÁC PHẨM MỸ THUẬT HAY ĐỒ TRANG TRÍ?
Bạn có bao giờ băn khoăn liệu món đồ treo tường nhà mình là tác phẩm nghệ thuật hay đơn giản chỉ là vật trang trí? Sự thật là ranh giới giữa hai lĩnh vực này khá mong manh. Cả hai đều mang tính thẩm mỹ và có yếu tố nghệ thuật, nhưng bản chất lại rất khác nhau. Bài viết hơi dài một chút, nhưng sẽ giúp bạn dễ dàng phân biệt một tác phẩm mỹ thuật với đồ trang trí thông thường.
TÍNH ĐỘC BẢN VÀ SẢN XUẤT HÀNG LOẠT.
Một trong những giá trị cốt lõi của mỹ thuật chính là tính độc đáo, điều ảnh hưởng đến giá trị và cả giá thành. Nhiều tác phẩm mỹ thuật chỉ có một phiên bản duy nhất. Trường hợp có nhiều bản sao thì số lượng cũng giới hạn, tất cả đều được đánh số thứ tự chỉ từ vài bản đến vài trăm. Vì nếu bước thêm chút nữa, sản xuất thêm chút nữa, nó lại đi xuống là sản phẩm trang trí thông thường. Tương tự như những đồ trang trí được lấy mẫu in từ các tác phẩm hội hoạ hay nghệ thuật khác. Và đó cũng là tính đặc trưng của đồ trang trí, thường được sản xuất hàng loạt, với số lượng bản sao, bản in gần như không giới hạn và dưới nhiều hình thức khác nhau, nó chỉ kết thúc hoặc không tồn tại nữa khi hết thời (out trend)
MỸ THUẬT ĐÁNH THỨC CẢM XÚC.
Mục đích chính của đồ trang trí là tô điểm cho không gian. Nhưng mỹ thuật thì sâu sắc hơn thế. Nó là sự thể hiện của một điều gì đó lớn lao hơn chủ đề của tác phẩm. Mỹ thuật hướng đến việc khơi gợi cảm xúc hoặc kích thích tư duy. Chúng truyền tải nhiều ý tưởng và cảm xúc khác nhau – tốt đẹp, xấu xa, gây sốc, khó chịu, thậm chí là xấu xí. Đồ trang trí thì khác, luôn bị giới hạn bởi chức năng tô điểm. Bạn sẽ khó tìm thấy đồ trang trí nào khiến bạn khó chịu vì bản chất của chúng là phải đẹp và dễ nhìn.
THÔNG ĐIỆP CỦA TÁC PHẨM.
Tác phẩm nghệ thuật thường ẩn chứa nhiều tầng nghĩa, có thể mang ý nghĩa khác nhau với mỗi người. Các chuyên gia sẽ phân tích tác phẩm dựa trên chủ đề, chất liệu, hình thức và bối cảnh sáng tác. Đồ trang trí thì đơn giản hơn nhiều. Mục đích chính là trang trí nên chúng thường chỉ truyền tải một thông điệp duy nhất đến người xem.
CHẤT LIỆU SỬ DỤNG.
Nghệ sĩ mỹ thuật lựa chọn chất liệu dựa trên thông điệp họ muốn truyền tải. Ngược lại, đồ trang trí thường được làm từ vật liệu dễ kiếm và dễ gia công, nó khá gần với đồ handmade hoặc đồ DIY (do-it-yourself). Do đó, mỹ thuật thường sử dụng chất liệu cao cấp hơn, giúp nghệ sĩ kiểm soát tốt quá trình sáng tác và tạo ra tác phẩm chạm đến người xem. Nếu bạn thấy một tác phẩm mỹ thuật được vẽ trên giấy hoặc acrylic nhưng lại cảm giác nó sẽ đẹp hơn nếu vẽ bằng sơn dầu trên vải canvas hoặc đúc bằng đồng, thì rất có thể đó là đồ trang trí chứ không phải mỹ thuật. Cần lưu ý điều này.
MỸ THUẬT VÀ ĐỒ TRANG TRÍ PHỤC VỤ CÁC MỤC ĐÍCH KHÁC NHAU.
Đúng như tên gọi, mục đích chính của đồ trang trí là trang trí. Chúng thường được dùng để lấp đầy khoảng trống trên tường. Nghệ sĩ trang trí sử dụng màu sắc, đường nét và họa tiết để tôn lên các điểm nhấn chính của căn phòng, đồng thời tính đến sở thích của khách hàng. Ngược lại, mỹ thuật không có mục đích nào khác ngoài việc được chiêm ngưỡng và suy ngẫm như một đối tượng thẩm mỹ. Tác phẩm mỹ thuật không hòa vào nền. Ngược lại, chúng là một phần rất quan trọng của phông nền chính.
Nếu mục đích của đồ trang trí là hòa hợp, thì mục đích của mỹ thuật là nổi bật và thu hút sự chú ý của người xem. Tất nhiên, mong muốn của khách hàng không ảnh hưởng đến sản phẩm cuối cùng. Nghệ sĩ mỹ thuật được tự do lựa chọn ý tưởng, phong cách và màu sắc thể hiện tốt nhất suy nghĩ và cảm xúc của họ.
Hiểu đơn giản hơn, tác phẩm mỹ thuật khiến bạn phải si mê và theo đuổi từ đó tạo nên thói quen sưu tập, còn đồ trang trí thì phải chiều lòng bạn. Tác phẩm mỹ thuật đôi khi chỉ phù hợp với một số ít rất nhỏ, nhưng là đồ trang trí thì cần phải phù hợp với số đông về nhu cầu, kiểu dáng, chất liệu và giá thành.
SỰ KHÁC BIỆT TRONG QUÁ TRÌNH SÁNG TẠO.
Quá trình sáng tạo đồ trang trí thường nhanh hơn và đơn giản hơn so với mỹ thuật. Đôi khi, nghệ sĩ trang trí có thể giảm bớt chất lượng và chi tiết để sản xuất hàng loạt một cách hiệu quả. Xét cho cùng, yếu tố quan trọng của đồ trang trí là tiết kiệm chi phí và đẹp mắt. Còn mỹ thuật là kết quả của một quá trình sáng tạo phức tạp hơn, nơi nghệ sĩ sử dụng để truyền tải ý tưởng hoặc bình luận về môi trường xung quanh. Hiệu quả không phải là mối quan tâm hàng đầu, vì vậy nghệ sĩ mỹ thuật sẵn sàng thử nghiệm và thay đổi phương pháp sáng tạo cho đến khi tìm ra cách tốt nhất để thể hiện ý tưởng của mình lên tác phẩm, hoặc đơn giản thể hiện cái tôi “đã nhất” mình muốn.
MỸ THUẬT CÓ THỂ LÀ MỘT KHOẢN ĐẦU TƯ.
Do sử dụng chất liệu đơn giản và quy trình sản xuất dễ dàng, đồ trang trí thường có giá cả phải chăng hơn nhiều so với một tác phẩm mỹ thuật. Tác phẩm mỹ thuật lại thường đắt hơn, nhưng lại mang lại giá trị lâu dài. Chúng có khả năng trở thành một khoản đầu tư sinh lời, với giá trị dự kiến tăng dần theo thời gian. Ngược lại, giá trị của đồ trang trí thường sẽ giảm đi theo năm tháng hoặc thậm chí vô giá trị, bởi sự đào thải của nhu cầu và thị hiếu thay đổi theo từng thời kỳ. Tuy nhiên có thể lưu ý thêm về một khía cạnh khác ở đồ trang trí, nếu có sự giao thoa hợp lý và cân đối giữa kỹ thuật và mỹ thuật, theo thời gian khi đã không còn sản xuất nữa cùng vòng đời thị hiếu lặp lại nó lại có thể trở thành 1 món đồ xưa, đồ cổ có giá trị. Nhưng điều đó là hên xui, may rủi và cần nhiều yếu tố cộng trừ. (Ví dụ như những chiếc bát, chén, tủ bàn, đồ gốm vvv. hoặc những món đồ trang trí gia dụng có tính chất vật liệu đặc thù mà thời đại bây giờ hiếm hoặc không còn, hoặc đặc biệt bền vững với thời gian như sơn mài, đồ bạc, đồ đồng)
Bây giờ, khi bạn đã nắm được sự khác biệt giữa nghệ thuật và đồ trang trí, hãy đưa ra lựa chọn phù hợp cho ngôi nhà của mình. Nếu bạn yêu thích sự độc đáo và những tác phẩm truyền tải ý nghĩa sâu sắc, hãy chọn mỹ thuật. Ngược lại, nếu bạn tìm kiếm một món đồ trang trí đẹp mắt, hài hòa với không gian nội thất thì đồ trang trí là lựa chọn phù hợp.
Nhưng dù sao thì sở hữu mỹ thuật không chỉ tô điểm cho ngôi nhà mà còn bồi đắp tâm hồn. Bạn có thể bắt đầu hành trình này bằng những tác phẩm giá tốt từ nghệ sĩ trẻ. Mỗi bức tranh mang một câu chuyện riêng, là nguồn cảm hứng và niềm tự hào khi chia sẻ. Hãy mạnh dạn bước vào thế giới nghệ thuật đầy màu sắc và lan tỏa tình yêu nghệ thuật đến cộng đồng. Sở hữu mỹ thuật, dù giá trị lớn hay nhỏ, cũng chính là bạn đang tô điểm cho tâm hồn mình và làm đẹp cho cuộc sống!
Bài viết được tổng hợp biên tập từ Arté à tous.
Biên tập, bổ sung và chỉnh sửa: Annam Gallery
Hình ảnh tại không gian sự kiện ANNAM ART FAIR tại Annam Gallery diễn ra từ ngày 11/05/2024 đến hết ngày 09/06/2024.
